Cách chẩn đoán và xét nghiệm tình trạng bệnh đái tháo đường

Bệnh đái tháo đường hay còn gọi là bệnh tiểu đường là một loại bệnh lý chuyển hoá đường huyết, trong đó cơ thể người bệnh không tự sản xuất ra hoặc không sử dụng được insulin đúng cách. Insulin là một hormone do tuyến tụy sản xuất, giúp cơ thể chuyển đổi hàm lượng đường thành năng lượng dùng để sử dụng hoặc lưu trữ.

Khi cơ thể không sản xuất được insulin đủ hoặc không sử dụng insulin đúng cách, đường huyết sẽ tăng lên cao gây nên các triệu chứng khác nhau và có thể dẫn tới nhiều biến chứng nghiêm trọng, bao gồm suy thận, mù mắt, đau thần kinh và bệnh tim mạch.

Phương pháp chẩn đoán và xét nghiệm bệnh căn bệnh này rất quan trọng để đưa ra chẩn đoán chính xác và phương pháp điều trị hiệu quả. Trong bài viết này, hãy cùng Buddilac tìm hiểu về các phương pháp chẩn đoán và xét nghiệm tình trạng của bệnh.

Tìm hiểu về tình trạng bệnh tiểu đường

Bệnh tiểu đường là một bệnh lý liên quan đến quá trình không thể tiêu hóa được đường trong cơ thể do thiếu insulin, đây là một loại hormone được sản xuất bởi tuyến tụy, giúp cơ thể sử dụng đường trong máu để tạo ra năng lượng cho hoạt động hàng ngày. Khi insulin không được sản xuất đủ hoặc cơ thể không sử dụng insulin hiệu quả, đường trong máu tăng cao, gây ra nhiều vấn đề về sức khỏe.

Bệnh được chia thành hai loại chính là:

Tiểu đường loại 1: Do tuyến tụy không sản xuất đủ insulin, thường xuất hiện ở trẻ em và thanh niên.

Tiểu đường loại 2: Khi cơ thể không sử dụng insulin hiệu quả hoặc không sản xuất đủ insulin, thường xuất hiện ở người trưởng thành và người cao tuổi.

Nguyên nhân gây nên bệnh đái tháo đường

Di truyền: Một số trường hợp mắc tình trạng tiểu đường bởi do liên quan đến gen di truyền, tức là người trong gia đình của bệnh nhân có nguy cơ mắc bệnh cao hơn so với những người không có tiền sử bệnh trong gia đình.

Môi trường: Nếu bạn có tiền sử béo phì, không hoạt động đủ thường xuyên, hoặc thói quen ăn uống không tốt, bạn có nguy cơ mắc bệnh cao hơn.

Yếu tố nội tiết tố: Bệnh nội tiết khác như bệnh tuyến giáp, bệnh tuyến thượng thận, rối loạn sắc tố, bệnh Addison và Acromegaly có thể là nguyên nhân gây nên tiểu đường.

Thuốc: Loại thuốc như steroid và thuốc chữa ung thư có thể gây ra bệnh đái tháo đường.

Mang thai: Bệnh tiểu đường có thể xuất hiện khi thai nhi lớn hơn bình thường, khiến cho tuyến tụy của mẹ cần sản xuất thêm insulin để khắc phục. Nếu không đủ insulin sẽ gây ra các dấu hiệu của bệnh tiểu đường.

Các triệu chứng và dấu hiệu của tiểu đường

Đi vệ sinh nhiều lần và thường xuyên: Đây là triệu chứng chính của bệnh tiểu đường, bệnh nhân thường phải đi tiểu nhiều hơn bình thường và có thể phải thức giấc giữa đêm để đi tiểu.

Háo nước: Bệnh nhân thường cảm thấy khát nước cả ngày lẫn đêm và có thể uống nhiều nước hơn bình thường để đáp ứng nhu cầu của cơ thể.

Cảm giác đói liên tục: Điều này xảy ra khi cơ thể người bệnh không thể sử dụng glucose một cách hiệu quả, dẫn đến cảm giác bị đói.

Mệt mỏi, uể oải: Bệnh nhân có thể cảm thấy mệt mỏi và yếu do cơ thể không thể sử dụng glucose để sản xuất năng lượng.

Khó chữa lành các vết thương: Đái tháo đường có thể làm chậm quá trình chữa lành các vết thương do glucose không được sử dụng hiệu quả để sản xuất năng lượng cho các tế bào.

Mất cân nặng: Bệnh nhân có thể giảm cân nhanh chóng mà không có lý do rõ ràng, do cơ thể sử dụng một lượng lớn glucose để sản xuất năng lượng thay vì sử dụng chất béo.

Tình trạng thần kinh bất thường: Bệnh nhân có thể có các triệu chứng của tổn thương thần kinh bao gồm đau hoặc nhức đầu, khó ngủ, tê hoặc mất cảm giác ở bàn tay và bàn chân, khó thở.

Tình trạng tim mạch bất thường: Người bệnh có thể xuất hiện các triệu chứng của tổn thương tim mạch, bao gồm nhịp tim nhanh hoặc chậm, đau ngực hoặc khó thở.

Việc nhận ra các triệu chứng và dấu hiệu này sớm có thể giúp bệnh nhân chẩn đoán, điều trị bệnh một cách kịp thời, từ đó giúp hạn chế các biến chứng và tăng khả năng kiểm soát bệnh.

Phương pháp chẩn đoán bệnh đái tháo đường

Có nhiều phương pháp để hỗ trợ kiểm tra và chẩn đoán loại bệnh này, dưới đây sẽ là một số cách giúp chẩn đoán cho bệnh nhân tiểu đường, cụ thể như sau:

Kiểm tra đường huyết: Đây là phương pháp đơn giản nhất và thông dụng nhất để chẩn đoán bệnh nhân đái tháo đường. Đường huyết sẽ được đo bằng một thiết bị đo đường huyết hoặc máy đo đường huyết. Nếu một người có đường huyết trên 126 mg/dL sau khi nhịn ăn ít nhất 8 giờ thì có thể chẩn đoán là mắc loại bệnh này.

Kiểm tra HbA1c: HbA1c là chỉ số cho biết mức độ đường huyết trung bình trong khoảng thời gian 2-3 tháng trước đó. Để chẩn đoán tiểu đường, mức độ HbA1c cần phải cao hơn hoặc bằng 6,5%.

Kiểm tra dấu hiệu lâm sàng: Nếu bệnh nhân có các triệu chứng như đau đầu, mất ngủ, đau thường xuyên ở chân, đau bụng buồn nôn, tiểu nhiều hoặc nước tiểu có mùi thơm hay xơ gan thì bác sĩ có thể xét nghiệm máu và nước tiểu của bệnh nhân.

Kiểm tra mức độ đường trong nước tiểu: Nước tiểu của bệnh nhân có thể được kiểm tra để xác định mức độ đường trong nước tiểu. Nếu mức độ đường trong nước tiểu cao hơn 180 mg/dL, thì đó là dấu hiệu của bệnh tiểu đường

Kiểm tra đường huyết sau bữa ăn: Đo đường huyết sau bữa ăn cũng là một phương pháp giúp chẩn đoán tiểu đường hiệu quả. Nếu đường huyết sau bữa ăn cao hơn 200 mg/dL trong hai lần đo liên tiếp, thì bệnh nhân có khả năng bị mắc loại bệnh này.

Xét nghiệm bệnh đái tháo đường bằng phương pháp nào?

Tất cả các phương pháp xét nghiệm bệnh đều dựa trên việc đo nồng độ đường huyết trong máu, từ đó các bác sĩ có thể đánh giá được khả năng cơ thể của bệnh nhân để xử lý đường và điều chỉnh sao cho phù hợp nhất.

Có một số phương pháp sử dụng để xét nghiệm chính xác tiểu đường, bao gồm:

Xét nghiệm đường huyết ngẫu nhiên (Random blood glucose test): Phương pháp này đo nồng độ đường huyết bất kỳ lúc nào trong ngày. Nếu kết quả đo là ≥ 200 mg/dL cùng với các triệu chứng biểu hiện trên của bệnh, thì bác sĩ sẽ chẩn đoán bị tiểu đường.

Xét nghiệm đường huyết sau khi ăn (Postprandial blood glucose test): Phương pháp đo nồng độ đường huyết trong 2 giờ sau khi ăn bữa chính. Nồng độ đường huyết bình thường trong khoảng từ 70-140 mg/dL, nếu nồng độ đường huyết lớn hơn 200 mg/dL thì có thể đã mắc tình trạng bệnh.

Xét nghiệm đường huyết nhanh (Fasting blood glucose test): Thực hiện phương pháp đo nồng độ đường huyết sau khi ăn không ít hơn 8 giờ đồng hồ. Nếu nồng độ đường huyết lớn hơn hoặc bằng 126 mg/dL thì khả năng cao người ấy đã bị đái tháo đường.

Xét nghiệm A1C: Nằm một trong những phương pháp xét nghiệm giúp chẩn đoán bệnh tiểu đường. Nó đo lường lượng đường huyết trung bình trong máu của bệnh nhân trong khoảng thời gian 2-3 tháng gần đây.

Xét nghiệm kháng insulin (Insulin resistance test): Là một phương pháp xét nghiệm để đánh giá khả năng của cơ thể trong việc sử dụng insulin. 

Bài viết trên đây là lời giải đáp vô cùng chi tiết giúp bạn đọc tìm hiểu cụ thể về các phương pháp chẩn đoán và xét nghiệm tình trạng của bệnh đái tháo đường. Với những thông tin chúng tôi cung cấp trên, hy vọng sẽ giúp ích cho bạn nhận biết các triệu chứng cùng dấu hiệu bệnh một cách sớm nhất, từ đó có phương pháp điều trị phù hợp và đem lại hiệu quả cao.